W wielu branżach, gdzie stosuje się urządzenia pomiarowe i kontrolne, niewiarygodnie na prawdę ważna jest precyzja rezultatów, ponieważ dosłownie niewielkie odchylenia mogą posiadać wpływ na przebieg procesów produkcyjnych czy badawczych. Sprzęt pomiarowy ulega jednak z czasem zużyciu lub zmianom związanym z warunkami eksploatacji, dlatego konieczne staje się jego okresowe sprawdzanie. W tym kontekście pojawia się zagadnienie takie jak wzorcowanie i kalibrowanie, które są podstawowymi metodami pozwalającymi oszacować a także przywrócić odpowiednią dokładność urządzeń.
Choćby oba pojęcia bywają używane zamiennie, odnoszą się one do różnorakich czynności i mają odmienne znaczenie w praktyce inżynierskiej oraz metrologicznej.
Wzorcowanie polega na porównaniu wskazań badanego przyrządu z wartościami uzyskiwanymi przy użyciu wzorca o znanej i potwierdzonej dokładności. Celem tego procesu nie jest zmiana parametrów samego urządzenia, lecz wyłącznie ocena różnic i określenie ewentualnych odchyleń. Dzięki temu możliwe staje się sporządzenie dokumentacji zawierającej informacje o rzeczywistych właściwościach przyrządu i jego wiarygodności. Kalibrowanie natomiast dotyczy regulacji urządzenia w taki sposób, aby jego wskazania były kompatybilne z wartościami odniesienia. W praktyce oznacza to ingerencję w działanie sprzętu i implementację go tak, ażeby mieścił się w określonych granicach tolerancji.
Oba procesy odgrywają bardzo istotną rolę w zapewnianiu jakości pomiarów i są stosowane w wielu gałęziach gospodarki, od przemysłu chemicznego i farmaceutycznego, przez energetykę, aż po sektor motoryzacyjny czy lotniczy. Wzorcowanie i kalibrowanie urządzeń staje się nieodzowne tam, gdzie liczy się powtarzalność wyników i sposobność ich porównania z obowiązującymi standardami. Regularne wykonywanie takich działań daje możliwość wykrywanie odchyleń zanim wpłyną one na procesy technologiczne, co ma szczególne znaczenie w środowiskach wymagających ścisłej sprawdzeniu jakości.
Znaczenie tych czynności można rozpatrywać również z perspektywy naukowej, ponieważ w laboratoriach badawczych dokładność pomiarów ma podstawowy wpływ na wiarygodność analiz i eksperymentów. Wzorcowanie daje możliwość określić margines błędu, a kalibrowanie umożliwia utrzymanie sprzętu w granicach standardów, co jest istotne dla poprawnego interpretowania wyników. W praktyce znaczy to, że właściwie każdy przyrząd pomiarowy, niezależnie od tego, czy służy do badań naukowych, czy do testom jakości w zakładzie przemysłowym, wymaga odpowiedniego podejścia obejmującego zarówno ocenę jego wskazań, jak i ewentualne implementację działania.
Sprawdź: wzorcowanie testo termohigrometr.
